Amerikan Anayasa’sının 14. Maddesinde yer alan “ABD’de doğmuş veya ABD uyruğuna geçmiş ve ABD yetkisine tabi olan herkes, ABD’nin ve ikamet etmekte oldukları eyaletin vatandaşıdır.” hükmüyle, doğum yoluyla elde edilen vatandaşlık garanti altına alınmıştır. 1868’de ABD İç Savaşı’nın sona ermesinin ardından yürürlüğe giren Anayasa’nın 13. Maddesi 1865’te köleliğe son vermiş, 14. Madde ise eski kölelerin vatandaşlık durumunun çözümlenmesi için anayasaya eklenmiştir.

14. Madde yürürlüğe girmeden önce ABD’de görülen davalarda Afrika kökenli kişilerin ABD vatandaşı olamayacağı hükümleri veriliyordu. Ancak 14. Madde bu mahkeme kararlarını geçersiz kılmış ve ABD topraklarında doğan her bireyin ülkenin vatandaşı olma hakkını elde edebilmesini güvence altına almıştır.

Amerika’da doğum yapan Türk annenin çocuğu, doğum yoluyla Amerikan vatandaşı olmaktadır. Bu yolla kazanılan vatandaşlığın yasal hakları nelerdir, Amerika’da doğan annesi Türk ya da başka bir ülkenin vatandaşı olan çocuk diğer çocuklardan farklı haklara mı sahiptir inceleyelim…

18 yaşına gelen çocuk vatandaş kalıp kalmayacağına kendi karar verebilir

Doğum sertifikası alındığında çocuk resmi olarak Amerika vatandaşı olmuş sayılır. Yani doğum sertifikası bir tür kimlik görevi görür. Bu belgeyle pasaport ve SSN işlemleri kolayca halledilebilmektedir. Doğum gerçekleştikten bir hafta içerisinde çocuk, Amerikan vatandaşı gibi pasaporta sahip olur. Pasaport işlemleri ise bebek doğduğunda hastaneden alınan sosyal güvenlik numarasıyla birlikte başlatılır. Böylece bu pasaportla bebeğin Amerika’da bir vatandaşlık sahibi olduğu kanıtlanabilir.

Çocuk, 18 yaşına geldikten sonra kendi isteği ile vatandaşlığı reddetmediği müddetçe, orada yaşamasa dahi vatandaşlıktan ve imkanlarından yararlanmaya devam eder. Oy verebilir, mülk edinebilir, yaşama ve çalışma haklarına da sahip olur. Tıpkı bir Amerikan gibi vatandaşlığın tüm görev ve haklarından yararlanmaya devam eder.

Okuma imkanları nelerdir?

Eğitim bakımından ise Amerika’da doğan çocuğun Amerika’da bulunan devlet okullarında, üniversiteye kadar ücretsiz, üniversitede ise seçkin okullarda çok daha uygun fiyatlarla okuma hakkı bulunur. Herhangi bir prosedüre ve evrak teminine gerek duymadan kaydı alınır, üniversite dahilinde veya dışında istediği gibi çalışabilir, burslara başvurabilir, istediği gibi staj yapabilir. Ayrıca Türkiye’deki üniversitelerde yabancı öğrenci kontenjanından yararlanabilir ve Türkiye’deki müfredatını Amerika’nın belirlediği okullarda okuyabilir. Türkiye’de bir eğitime başladıysa bile Amerika’da eğitimini devam ettirme hakkına da sahiptir. Bu sebeple ücretsiz eğitim fırsatından da yararlanarak yabancı öğrenci tarifesinden değil, vatandaş tarifesinden yararlanacak, yani daha az para ödeyecektir.

Çalışma imkanları ne olur?

İş imkanları bakımından bakıldığında ABD’de doğmuş olan çocuk dilediği zaman, çalışma vizesi, Green Card gibi herhangi bir prosedüre gerek duymadan, Amerika’daki herhangi bir kurumda çalışabilir; onda yabancı uyruklu kişilerde aranan şartların hiçbiri aranmaz! Daha sonra ise çocuğun ebeveynleri de çocuğun sponsorluğu aracılığıyla Green Card fırsatlarından yararlanabilir.

Amerikan vatandaşı olmak çocuğa çifte vatandaşlık kazandırdığı gibi global bir vatandaş olup 160’a yakın ülkeye vizesiz seyahat hakkı tanır. Amerika’da yaşasa da yaşamasa da ömrü boyunca istediği ülkeye vize derdi olmadan girebilir.