Kadını yoktu öyle mi?

Yılmaz Özdil, AKP’li Özlem Zengin’in sözlerine tepki göstererek Türkiye Cumhuriyeti’nde kadını yazdı.

Sözcü Gazetesi yazarı Yılmaz Özdil, AKP’li Özlem Zengin’in “Ak parti gelene kadar bu ülkede kadın kelimesinin adı bile yoktu” sözlerine köşesinden yanıt verdi.

Yılmaz Özdil’in “Kadını yoktu öyle mi?” başlıklı yazısı şöyle oldu:

1919’du.

İzmir işgal edildi.

Ertesi gün, İstanbul’da Asri Kadınlar Cemiyeti kuruldu.

Bu topraklarda kurulan ilk kadın örgütüydü.

Daha ortada Tbmm filan yoktu.

Cumhuriyet’in hayali bile yoktu.

Türk kadını cemiyet kurdu.

Halide Edip, Meliha, Sabahat, Naciye, Münevver Saime, Şukufe Nihal, Nakiye, Zekiye hanımlar… Direniş başlattılar, İzmir’in işgalinden dört gün sonra Üsküdar’da protesto mitingi düzenlediler, 40 bin kişi katıldı.

★

Fatma Seher.

Aralarında kendi kızının da bulunduğu, neredeyse tamamı kadınlardan oluşan 300 kişilik müfrezesi vardı.

İnönü’de Sakarya’da Dumlupınar’da çarpıştı, Ege dağlarında vuruştu, 9 Eylül 1922’de İzmir’e ilk giren süvarilerimizin arasındaydı.

Onbaşı olarak başladı, üsteğmen olarak emekliye ayrıldı.

★

Nezihe Muhiddin.

15 Haziran 1923’te, henüz Cumhuriyet ilan edilmeden önce “kadın şurası” topladı.

Cumhuriyet Halk Fırkası bile kurulmadan önce, 13 kadınla birlikte Kadınlar Halk Fırkası adıyla siyasi parti kurma kararı aldı, resmi kuruluş dilekçesini verdi.

Cumhuriyet tarihinin ilk siyasi partisi olacaktı.

Ancak, o dönemin seçim kanununa göre kadınların siyasi temsili mümkün olmadığı için, parti kuruluşunu gerçekleştiremedi.

Kadınlar Halk Fırkası, Türk Kadınlar Birliği adıyla derneğe dönüştü.

★

Sabiha.

1927 yılında Yüksek Mühendis Mektebi’ne, bugünkü adıyla İstanbul Teknik Üniversitesi’ne girdi, İTÜ’nün ilk kız öğrencisi oldu, 1933 yılında mezun oldu, Türkiye’nin ilk kadın inşaat mühendisi oldu.

Bir başka çok çok önemli ilk’i vardı.

Sporcuydu, İTÜ’de öğrenciyken voleybola başlamıştı, üstün yetenekti.

Fenerbahçe’nin kadın voleybol takımına girmişti ama, kadınlar liginden vazgeçtik, başka kadın voleybol takımı bile yoktu.

Fenerbahçe erkek voleybol takımıyla idman yapıyordu.

Erkek takımının kaptanı Bedii Süheyl’di, fikir ondan çıktı, “Sabiha’yı neden bizim takımda oynatmıyoruz?” dedi.

Yönetmeliğe baktılar, “erkek takımlarında kız oyuncu yeralamaz” diye bir ibare yoktu.

Yıl 1929’du…

Sabiha formayı giydi, sahaya çıktı.

Üstelik, kaptanlık bandı Sabiha’nın kolundaydı.

Takım beş erkek ve bir kadından oluşuyordu, kaptan kadındı!

Sabiha’nın yeraldığı Fenerbahçe erkek voleybol takımı, 1929 yılı sezonunda hiç yenilmeden, İstanbul Şampiyonluğu’nu kazandı.

★

Şampiyon erkek takımının, kaptanı kadın’dı.

Sadece Türkiye’de değil, dünyada ilk’ti.

★

1935…

Türkiye’de Dünya Feminizm Kongresi düzenlendi!

36 ülkeden tamamı kadın 360 delege katıldı.

Türkiye’yi 24 delege temsil etti.

Türk Kadınlar Birliği Başkanı Latife Bekir’di.

Yardımcıları Aliye Esad, Lamia Refik ve Nermin Muvaffak’tı.

Ayrıca, 1935 seçimlerinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne giren Türkiye’nin ilk kadın milletvekilleri de oradaydı.

Yıldız Sarayı’nda düzenlendi, bir hafta sürdü, konuşmaların yapıldığı kürsünün arkasında iki büyük Türk Bayrağı vardı.

Bayraklarımızın arasına “Justice-Adalet” yazılı pankart asılmıştı.

Konuşmalar Fransızca, Almanca, İngilizce yapıldı.

Hukuk önünde kadın-erkek eşitliği, eşit eğitim hakkı, eşit meslek hakkı, ekonomik özgürlük hakkı üzerinde duruldu.

“Çocuk gelin” sorununa dikkat çekildi.

Savaşların, tek tek farklı ülkelerin değil, evlatların ölmesi sebebiyle “dünya kadınlarının ortak sorunu” olduğuna dikkat çekildi.

Türk Kadınlar Birliği Başkanı Latife Bekir, konuşmasını Fransızca yaptı.

“Türk kadınını haremin kafeslerinden kurtarıp, parlamento kürsüsüne getiren, Türk kadınını erkeğinin yanında hak ettiği yere davet eden Mustafa Kemal Atatürk’e minnet borcumuz var” dedi.

★

Satı.

1935’te TBMM’ye seçilen ilk kadın milletvekillerinden biriydi.

Beş çocuk annesiydi.

1890 doğumluydu.

Ama hep “19 Mayıs 1919’da doğdum” diyordu.

“O tarihten evvel nefes alıyorduk ama, insan gibi yaşamıyorduk” diyordu.

★

Zehra Say medeni kanunla evlenen, Türkiye’nin resmi nikahlı ilk kadını oldu, 1926’da.

★

Suat Berk ilk kadın hakimimiz, Nebahat Sarıyal ilk kadın savcımız, Süreyya Ağaoğlu ilk kadın avukatımız oldu, 1925’te.

Yüksek yargı üyesi ilk kadınımız Melahat Ruacan, sadece Türkiye’nin değil, dünyanın ilk Yargıtay hakimi oldu, 1945’te.

Fürüzan İkincioğulları ilk kadın Danıştay başkanımız oldu, 1994’te.

★

Ferdane Bozdoğan ilk kadın diş hekimimiz oldu, 1924’te.

Esma Deniz ilk diplomalı hemşiremiz oldu, 1924’te.

Kamile Şevki Mutlu ilk kadın tıp profesörümüz oldu, 1935’te.

Sabire Aydemir ilk kadın veteriner hekimimiz oldu, 1937’de.

★

Bugün bile hâlâ kadınların kahkaha atmasına tahammül edemiyorlar ama, Selma Emiroğlu ilk kadın karikatüristimiz oldu, 1943’te.

★

Nüzhet Gökdoğan ilk kadın gökbilimcimiz, ilk kadın dekanımız, 1933.

Saffet Rıza Alpar ilk kadın rektörümüz, 1972.

★

İclal Ersin ilk kadın muhasebecimiz ve ilk kadın banka müdürümüz, 1928.

★

Jale İnan ilk kadın arkeoloğumuz, 1943.

★

Gül Eser ilk kadın muhtarımız, 1933.

Müfide İlhan ilk kadın şehir belediye başkanımız, 1950.

Türkan Akyol ilk kadın bakanımız, 1971.

Behice Boran ilk kadın siyasi parti başkanımız, 1975.

Tansu Çiller ilk kadın başbakanımız, 1993.

★

Filiz Dinçmen ilk kadın büyükelçimiz, 1982.

Lale Aytaman ilk kadın valimiz, 1991.

Özlem Bozkurt ilk kadın kaymakamımız, 1992.

★

Bedriye Tahir Gökmen ilk kadın pilotumuz oldu, 1933’te.

Sabiha Gökçen ilk kadın savaş pilotumuz oldu, 1937’de.

Semiha Es dünyanın ilk kadın savaş muhabiri unvanı kazandı, 1950’de.

Leman Bozkurt Altınçekiç sadece Türkiye’nin değil, NATO’nun ilk kadın jet pilotu oldu, 1958’de.

Adile Tuğrul, Mualla Bayülken, Münevver Erdoğdu, Nermin Şen ilk hosteslerimiz, 1946.

Yıldız Uçman ilk kadın paraşütçümüz, 1935.

Dilhan Eryurt, NASA’da görev yapan ilk Türk kadını, 1961.

Tülin Tepedeldiren ilk kadın komando subayımız, 1999.

★

Feriha Tevfik ilk Türkiye güzelimiz oldu, 1929’da.

Keriman Halis Ece ilk dünya güzelimiz oldu, 1932’de.

★

Zehra Kosova Durmaz ilk kadın sendikacımız, 1933.

Dervişe Koç ilk kadın sendika başkanımız, 1955.

★

Emel Gazimihal ilk kadın radyo spikerimiz, 1937.

Nuran Devres ilk kadın televizyon spikerimiz, 1968.

★

Samiye Cahid Morkaya ilk kadın otomobil yarışçımız, 1932.

Asıme Şahsuvaroğlu resmi otomobil ehliyeti olan ilk kadınımız, 1934.

★

Afife İpek ilk kadın zabıtamız, Erzurum belediyesinde görev yapıyordu, 1952.

Feriha Saner ilk kadın emniyet müdürümüz, 1953.

Hikmet Cengiz ilk kadın komiserimiz, 1957.

İlgi Öztuncer ilk kadın kaptanımız, 1959.

Seher Aytaç ilk kadın makinistimiz, 1990.

★

Nesrin Olgun, Manş’ı yüzerek geçen ilk kadın sporcumuz, 1979.

Lale Orta ilk kadın futbol hakemimiz, 1986.

Tennur Yerlisu ilk kadın dünya şampiyonu sporcumuz, 1987.

★

Sabiha Bengütaş ilk kadın heykeltıraşımız, 1924.

Seniha Sami Moralı ilk kadın müzecimiz, 1927.

Semiha Berksoy ilk kadın opera sanatçımız, 1934.

Cahide Sonku ilk kadın film yönetmenimiz, 1949.

Yıldız Moran eğitim almış ilk kadın fotoğrafçımız, 1950.

Aliye Berger ilk kadın gravürcümüz, 1951.

İnci Özdil ilk kadın orkestra şefimiz, 1983.

★

Beyza Bilgin ilk kadın vaizimiz, 1962.

★

Akp grup başkanvekili Özlem Zengin, Ak parti gelene kadar bu ülkede kadın kelimesinin adı bile yoktu dedi, 2020!