Sarıyer’in ismi nereden gelir söylemleri çok değişiktir. Sarıyer’in ismi Sarı Baba’dan mı gelir? Üzerinde en çok durulan Merkez Sarıyer’de Hamam Sokakta bulunan Türbede gömülü bulunan Sarı Baba‘dan geldiğidir. Bu konuda Sarı Baba’yı tanımak önemlidir.

Sarı Baba Fatih döneminde yaşayan sarı erlerden biridir.. Bunların evliya olup olmadıkları bilinmiyor. Antik Çağ’da Sarıyer’in ismi Skletrinas‘tı ancak daha çok kullanılan Simas oldu.

Simas Bizans dönemi ilk yıllarında kullanılmaya başlandı. Aynı zamanda SARIYAR olarak da kullanıldı.

Sarıyar zamanla Sarıyer’e dönüştü. Fatih Sultan Mehmet dönemi (1444-1481) Erlerinden olan Sarı erlerden biri olduğu iddia edilen Sarı Baba’nın buraya gömüldüğü isminde oradan geldiği söylenir durur.

Bu yanlıştır zira Fatih Sultan Mehmet 1432 doğmuştur, Sarı Baba öldüğünde Fatih Sultan Mehmet 9 yaşındadır. Hal böyle olunca ismi başka yerde aramak gerekiyor ama söylem hoş.

Bir başka söylem ise şöyle; Sarıyer’de büyükçe bir Ermeni kolonisi yani mahallesi varmış (Keğam Kirkoryan, Sevan 1926). Bir gün Rumeli Kavağı’ndan gelen bir yeniçeri alış veriş yaparken bir Ermeni esnafı tokatlamış, o esnafta Yeniçeriyi öldürmüş. Olayı duyan yeniçeriler toplu halde saldırıya geçmişler, kilisenin vaizi Sarıyan kaçıp patrikhane’ye sığınmış. Az sonra patrikhane’ye gelenler Rahibe Ermenileri öldürecekler haberini verir.

Bunun üzerine papaz Sarıyer’e gider, Yeniçeri ağası ile görüşür ve İslamiyeti kabul eder ama yaralı olduğu için iyileşemez, ölür. Bu olay üzerine semtin ismi SARIYAN olur…

Tabii elle tutar tarafı yok…

Bir başka söylem ise Sarıyer’in su kaynakları çok bol olan bir semt oluşudur.

Simas ismi buradan gelmektedir. Simas “Güzel su. kutlu su, güzel ana anlamına gelmektedir. Suyun olduğu yerlerde mesireler çok olduğu için ilgi çeken bir yerdir.

Simas’da söylene söylene Sarıyer’e dönüşmüştür.

SARIYER isminin SARIYAR’dan SARIYER’e dönüştüğüdür.

Bu da Sarıyer’in yarlarından ileri gelmektedir. Maden sırtları, yani Şifa suyundan Nalbant çeşmeye kadar olan dağlık bölge sapsarı toprağı ile dikkat çeker. İşte bu alanda maden ocakları vardı, çok uzun yıllar buradan altın ve bakır çıkarıldı.

Sultan IV. Murat döneminde alınan verim gideri karşılamadığından altın çıkarılmasından vazgeçildi ama yıllar sonra tekrar işletmeye açıldı ve Fransızlar uzun yıllar alanda çalıştılar. Hal böyle olunca Sarıyer isminin SARI YARLAR’ından ileri geldiği söylenebilir.

Öyledir de.Tabii şu da unutulmamalıdır.

İlk ismi deresinin ismi olan Skletrinas, sonra Simas, sonra Sarıyer ve son dönüşme SARIYER’dir. (İ. Balcı, Simastan Sarıyer).